Supermarkten verzetten zich actief tegen de oproep van de Tweede Kamer om jaarlijks te rapporteren over wat ze doen om de voedselketen duurzamer te maken. Die informatie vinden ze “concurrentiegevoelig” en “vertrouwelijk”. Dat blijkt uit stukken die Zembla in handen kreeg na een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur. Minister Carola Schouten van LNV noemt het contact met supermarkten “stroperig” en laat in Zembla blijken dat ze teleurgesteld is over de houding van supermarkten. “Ik denk dat ze daar meer ambities kunnen tonen. Sterker nog, dat die roep vanuit de maatschappij ook steeds groter wordt en dat het ook in hun eigen belang is om daar gewoon transparant over te zijn.” Schouten pleit in Zembla voor een heffing op minder duurzame producten.
Met die woorden kondigt Zembla vandaag de documentaire aan die de VARA/BNN vanavond (NPO2, 20:25 uur) uitzendt over de rol van supermarkten in het voedselsysteem. In de uitzending reageren boeren, Gustaaf Haan van Questionmark, Volkert Engelsman van biologische groothandel Eosta en minister Schouten. De trailer belooft weinig goeds voor de supermarkten. De supermarkten zouden de boeren uitknijpen en oncontroleerbaar mooi weer spelen.
Toch is duidelijk dat bijvoorbeeld Albert Heijn, Jumbo en Plus voor bijvoorbeeld duurzame melk, rundvlees en varkensvlees hun boeren wel degelijk meer betalen en dat Kipster blij is met Lidl als exclusief verkoopkanaal.
Klopt Zembla de zaken weer eens op en laat de minister zich meeslepen, of zijn supermarkten inderdaad de boeven van het voedselsysteem omdat zij de sleutels naar de consument in handen hebben? Volgens een Rotterdamse socioloog in de uitzending zijn boeren gedwongen de milieurandjes van hun vak af te snijden omdat ze onder zware prijsdruk staan van de supermarkten. Schouten heeft ze allemaal individueel langs gehad, maar ze gaven niet thuis, zegt ook zij. Ze heeft er zin in om er meer over te vertellen.