Suikers uit frisdranken en suikers uit fruit: verschil op cardiometabole risicofactoren?

Het verhogen van de suikerinname bij mensen met overgewicht, in de vorm van toegevoegde suikers in frisdranken of in de vorm van nature aanwezige suikers uit fruit, leidt op korte termijn niet tot nadelige veranderingen in lichaamsgewicht of cardiometabole risicofactoren. Dit werd geobserveerd in een onderzoek waarbij 37 gezonde mensen met overgewicht 4 weken lang ofwel extra fruit of extra frisdrank kregen. Onderzoeker Lisa Te Morenga en collega-onderzoekers publiceerden hun resultaten in het tijdschrift Frontiers in Nutrient.

Dit onderzoek probeerde te verduidelijken of de suikers die van nature aanwezig zijn in fruit, vergelijkbare effecten hebben op ziekterisico’s als toegevoegde suikers. Dit is onderzocht door mensen 4 weken lang ofwel fruit ofwel frisdrank te geven naast een ad libitum voedingspatroon, en te kijken of er een verschil was in effect op cardiometabole risicofactoren en lichaamsgewicht. Hiervoor werd onder andere het totale cholesterol, bloeddruk, triglyceriden, plasma glucose, plasma insuline, HDL-cholesterol en LDL-cholesterol gemeten. Het fruit en frisdrank werd gelijkgesteld voor zowel energie, fructose en totale suikers. Het fruit bevatte per dag 430 kcal, 51,8 gram fructose en 97 gram totale suikers. Frisdrank bevatte per dag 422 kcal, 51,7 gram fructose en 101 gram totale suikers. Hieronder zijn de belangrijkste resultaten beschreven.

Inname

Er waren geen significante verschillen in totale energie, koolhydraten en totale suikers inname tussen de groep die fruit kreeg en de groep die frisdrank kreeg. De inname van sucrose was echter hoger in de frisdrankgroep dan in de fruitgroep en de fructose-inname was bij vrouwen hoger in de fruitgroep. De fruitgroep consumeerde ook significant meer voedingsvezels tijdens de interventie dan de frisdrank groep; mannen consumeerde 9 gram meer vezels per dag en vrouwen 12 gram.

Urinezuur

Er was geen significant verschil in lichaamsgewicht te zien tussen de twee groepen. Er waren verder ook geen significante verschillen in de effecten van de behandeling op cardiometabole risicofactoren, met uitzondering van het urinezuur gehalte bij mannen. Bij de mannen uit de frisdrankgroep was het urinezuur 57 μmol/L hoger dan bij de mannen uit de fruitgroep. Dit verschil is groot genoeg om van klinisch belang te zijn bij het ontstaan van jicht. Een verklaring die de onderzoekers geven over dit verschil is dat het vezelgehalte van fruit, de verteringssnelheid van de fructose vertraagd. De lever en de dunne darm hebben daardoor genoeg capaciteit om fructose te metaboliseren. Hierdoor wordt fructose niet via andere routes gemetaboliseerd die resulteren in de productie van urinezuur. Het verschil in urinezuur was echter niet te zien bij de vrouwen. Volgens de onderzoekers is dit niet verrassend, omdat hoge gehaltes van plasma-urinezuur en jicht kenmerkend vaker voorkomen bij mannen dan bij vrouwen.

Beperkingen

Het onderzoek kent enkele beperkingen. Zo geven de onderzoekers aan dat er meer onderzoek nodig is die kijkt naar een langer termijn. Een studieduur van 4 weken is te kort om betekenisvolle veranderingen in lichaamssamenstelling en cardiometabole risicofactoren waar te nemen. De onderzoekers geven aan dat als deze studie over een langere periode was uitgevoerd, het mogelijk was dat gewichtstoename werd waargenomen wanneer de deelnemers gewend raakte aan een hogere suikerinname. Daarnaast kan een vervolg onderzoek met een grotere bewijskracht, een duidelijkere uitkomst garanderen.

Aanbeveling

De onderzoekers vonden op korte termijn geen effect van het verhogen van de suikerinname bij mensen, in de vorm van toegevoegde suikers in frisdranken of in de vorm van nature aanwezige suikers uit fruit, op gewichtstoename of andere cardiometabolische effecten, met uitzondering van urinezuur. Hierdoor suggereren de onderzoekers dat aanbevelingen die alleen gericht zijn op het verminderen van suikerhoudende dranken, beter hun focus kunnen leggen op het verbeteren van het voedingspatroon in zijn geheel.

Bron: Te Morenga, L. A., & Ormerod, F. (2021). Effect of added sugars in soft drink compared with sugars in fruit on cardiometabolic risk factors: results from a four-week, randomized controlled trial. Frontiers in Nutrition, 8, 366. https://doi.org/10.3389/fnut.2021.636275