Eten volgens de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum is gezond. De Nederlandse Vereniging voor Veganisme vindt de Schijf van Vijf niet goed bruikbaar voor veganisten. Daarom ontwikkelde zij de Vegan Schijf. Helpt deze schijf veganisten om gezond te eten?

Voor je gezondheid, dierenwelzijn en het milieu is het goed om minder dierlijke producten te eten. Volgens de Gezondheidsraad hangt het eten van bewerkt en rood vlees samen met een hoger risico op het krijgen van een beroerte, diabetes en kanker. Maar een veganistisch eetpatroon is niet automatisch het meest gezond. Want in dierlijke producten zitten ook gezonde stoffen, zoals vitamine B12 en calcium.

De Vegan Schijf is daarom ook niet gezonder dan de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Wel kan de Vegan Schijf je op weg helpen om gezond en veganistisch te eten.

Goede punten aan de Vegan Schijf

Veganisten eten geen dierlijke producten. Daarom is het slim om als veganist te letten of je voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1, vitamine B2, vitamine B12 en calcium binnenkrijgt. Want deze voedingstoffen zitten vooral in dierlijke producten. De Vegan Schijf speelt hier goed op in door:

De helft van de schijf in te delen voor eiwitrijke producten. Dat zijn volkoren granen, peulvruchten, tofu, tempé, noten, pinda’s, pitten en zaden. Dit zijn ook bronnen van ijzer, vitamine B1 en vitamine B2.
Extra aandacht voor het eten van calciumrijke producten. In het midden van de schijf (binnenste cirkel) staan de calciumrijke producten uit de vakken groente, fruit, noten en peulvruchten.
Vitamine B12 supplementen aan te bevelen. Dat is ook het advies van het Voedingscentrum.
Verder zegt de Vegan Schijf om voldoende vocht te drinken en voldoende groente en fruit te eten. Dat is natuurlijk altijd gezond.
Minder goede punten aan de Vegan Schijf

Vitamine D en vetten

De Vegan Schijf adviseert vitamine D-supplementen, maar geen smeer- en bereidingsvetten. Dat is vreemd. Smeer- en bereidingsvetten zijn juist een bron van vitamine D. In Nederland wordt vitamine D toegevoegd aan halvarine, margarine en bak- en braadproducten. Tegenwoordig zijn de meeste helemaal plantaardig. Eet je deze producten, dan is een vitamine D supplement minder snel nodig. Ook zijn vetten een belangrijke bouwstof en brandstof voor ons lichaam. Ze leveren vitamine A en E. De Vegan Schijf heeft wel een vak voor noten, die zijn ook rijk aan de gezonde vetten.

Sommige doelgroepen krijgen een duidelijk advies om vitamine D-supplementen te gebruiken. Zoals ouderen, zwangere vrouwen en mensen met een donkere huid. Maar is geen specifiek advies alleen maar omdat je veganistisch eet.

Vis met omega 3

Het Voedingscentrum raadt aan om elke week vette vis te eten. Vette vis heeft namelijk een positief effect op de gezondheid. Waarschijnlijk komt dit door de omega 3 vetzuren EPA en DHA in vis. Voor een veganist is het lastiger om voldoende EPA en DHA binnen te krijgen. Want dat zit vooral in vis en weinig in plantaardige voeding. Het advies van de Vegan Schijf is om als veganist omega 3-supplementen van plantaardige bron te nemen. Alleen weten wetenschappers nog niet zeker of omega 3-supplementen dezelfde effecten hebben als vis.

Calciumrijke producten

De Vegan Schijf beveelt specifiek aan om calciumrijke producten te eten. Maar de Vegan Schijf maakt niet duidelijk wat voldoende calcium is. Wil je je calciumbehoefte halen uit groente, fruit en peulvruchten dan moet je daar veel van eten. Het Voedingscentrum adviseert daarom om ook zuivelvervangers verrijkt met calcium te nemen. Het liefste ook met vitamine B12.

Jammer genoeg vertelt de Vegan Schijf niet hoeveel je uit elke vak moet eten om voldoende voedingstoffen binnen te krijgen. Dat maakt de Vegan Schijf niet zo praktisch.

Raadpleeg een diëtist

Wil je veganistisch gaan eten? Een diëtist helpt je om een volwaardig voedingspatroon te ontwikkelen. De Vegan Schijf kan in combinatie met het advies van een diëtist een handig hulpmiddel zijn.

Duurzaamheid

Minder of geen vlees eten leidt tot minder uitstoot van broeikasgassen en is daarom minder milieubelastend. Maar een voedingspatroon met een beetje vlees en zuivel kan juist duurzamer zijn dan een veganistisch voedingspatroon (helemaal geen dierlijke producten). Dit komt bijvooorbeeld omdat je op sommige grond moeilijk gewassen kunt verbouwen maar wel vee kan laten grazen. De Vegan Schijf is daarom niet per se het meest duurzame eetpatroon. Natuurlijk is een veganistisch eetpatroon wel diervriendelijk.

Bron: https://www.consumentenbond.nl/gezond-eten/is-eten-volgens-de-vegan-schijf-gezond